Αυτισμός: Γιατί είναι δυσκολότερη η διάγνωση/αναγνώριση/εντοπισμός στα κορίτσια
Τα κορίτσια με αυτισμό διαθέτουν σχετικά καλές κοινωνικές δεξιότητες, με αποτέλεσμα συχνά η αυτιστική διαταραχή να μην αναγνωρίζεται. Ο αυτισμός εκδηλώνεται με διαφορετικό τρόπο στα κορίτσια απ’ ότι στα αγόρια.
Η ψυχολόγος Carolien Rieffe και οι συνεργάτες της από το Autism Centre and INTER-PSY (Groningen), παρουσίασαν τα ερευνητικά τους ευρήματα στο επιστημονικό περιοδικό Autism.
Οι διαθέσιμες πληροφορίες για την αυτιστική διαταραχή στα κορίτσια είναι περιορισμένες, καθώς ό,τι γνωρίζουμε για τον αυτισμό βασίζεται κυρίως σε έρευνες με συμμετέχοντες αγόρια και άντρες.
«Αυτό μάλλον συνιστά ένα πρόβλημα», αναφέρει η Rieffe, καθηγήτρια Αναπτυξιακής Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Λέιντεν (Leiden): «Αν θεωρήσουμε την κλινική εικόνα των αγοριών με αυτισμό ως πρότυπο, τότε είναι πολύ πιθανό να μην αναγνωριστούν τα κορίτσια που βρίσκονται εξίσου στο φάσμα». Προκειμένου να αλλάξει αυτό, η Rieffe και οι συνεργάτες της διερεύνησαν πώς εκδηλώνεται ο αυτισμός στα κορίτσια.
Έρευνα με εφήβους
Οι ερευνητές ανέλυσαν τη συμπεριφορά 68 εφήβων, κοριτσιών και αγοριών, με ή χωρίς αυτισμό. Ως μέρος του πειράματος, ο ερευνητής προσποιήθηκε ότι το δάχτυλό του πιάστηκε στον κρίκο ενός ντοσιέ και κουνώντας το χέρι του από τον πόνο, φώναξε «Άουτς, αυτό πόνεσε». Έπειτα, δύο συνάδελφοί του ανέλυσαν το βίντεο ώστε να αξιολογήσουν με πόση ενσυναίσθηση αντέδρασε ο κάθε συμμετέχων.
Επίδειξη ενσυναίσθησης ή επίλυση του προβλήματος;
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, τα κορίτσια, με ή χωρίς αυτισμό, έδειξαν περισσότερη ενσυναίσθηση από ότι τα αγόρια. Όπως εξηγεί η Rieffe : “Δεν βρήκαμε καμία διαφορά ανάμεσα στους συμμετέχοντες είτε αυτοί είχαν αυτισμό, είτε όχι. Ωστόσο, οι ποιοτικές διαφορές εντοπίστηκαν ανάμεσα στα φύλα, δηλαδή μεταξύ κοριτσιών και αγοριών. Τα κορίτσια ανταποκρίνονταν συχνότερα στο συναίσθημα του πειραματιστή, κάνοντας του ερωτήσεις όπως: «Είστε εντάξει;». Τα αγόρια, από την άλλη πλευρά, αναζητούσαν μια λύση στο πρόβλημα, με φράσεις όπως «Αν το κάνετε με αυτό τον τρόπο, δεν θα πιαστεί το δάχτυλό σας».
Επίδειξη ενσυναίσθησης ή σωστή κατανόηση των ερωτικών δυσκολιών;
Σύμφωνα με τη Rieffe, ούτε τα αγόρια ούτε τα κορίτσια έχουν δυσκολία να συναισθανθούν κάποιον άλλον άνθρωπο. Ωστόσο, τόσο στα αγόρια όσο και στα κορίτσια με αυτισμό, η ικανότητα να καταλάβουν γιατί κάποιος νιώθει τα συγκεκριμένα συναισθήματα είναι ελλιπής. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο είναι πιο δύσκολο για τους νέους που πάσχουν από αυτισμό να αντιδράσουν με ενσυναίσθηση σε καταστάσεις όπως οι ερωτικές δυσκολίες ή σε περιπτώσεις σύγκρουσης με γονείς ή συνομηλίκους, θέματα που απασχολούν ιδιαιτέρως τους νέους.
Εστιάζοντας στο αίτημα βοήθειας
Τι σημαίνουν τα αποτελέσματα της έρευνας στην πράξη για τον φροντιστή;
Σύμφωνα με τη Rieffe και τους συν-συγγραφείς της, τα κορίτσια που πάσχουν από αυτισμό έχουν το μεγάλο πλεονέκτημα να κατανοούν καλά πολλούς από τους κοινωνικούς κανόνες. Παρ ‘όλα αυτά, οι φροντιστές τους δεν πρέπει να παραπλανηθούν από αυτό, διότι δεν υποδηλώνει απαραίτητα ούτε μια ισχυρή ικανότητα για ενσυναίσθηση, ούτε ότι διαθέτουν τις δεξιότητες για να μπορούν πραγματικά να σχηματίσουν καλές κοινωνικές σχέσεις και φιλίες.
Αυτό, λοιπόν, σημαίνει ότι τα κορίτσια αυτά εξακολουθούν να βρίσκονται περισσότερο κοινωνικά απομονωμένα;
Είναι σημαντικό στη θεραπεία κοριτσιών με αυτισμό να δούμε ποιες είναι οι συγκεκριμένες ανάγκες τους, καθώς αυτό μπορεί να απαιτεί διαφορετική προσέγγιση και στρατηγική από ό, τι στα αγόρια με αυτισμό.