ΔΕΠ-Υ και τηλεκπαίδευση
Η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής – Υπερκινητικότητα (ΔΕΠ-Υ), διεθνώς γνωστή με τον όρο Attention Deficit Hyperactivity Disorder – ADHD, συνιστά μία αναπτυξιακή διαταραχή με πυρηνικά χαρακτηριστικά τη διάσπαση προσοχής, την υπερκινητικότητα και την παρορμητικότητα.
Η ΔΕΠ-Υ είναι μία από τις συχνότερες νευροβιολογικές διαταραχές της παιδικής ηλικίας αφού εμφανίζεται σε ποσοστό περίπου 5-7% του μαθητικού πληθυσμού ενώ στις περισσότερες περιπτώσεις σημαντικά ελλείμματα παραμένουν στην εφηβική και στην ενήλικη ζωή.
Η διαταραχή εμφανίζεται τρεις φορές πιο συχνά στα αγόρια σε σύγκριση με τα κορίτσια, αν και αρκετοί επιστήμονες θεωρούν πως η συχνότητα εμφάνισης είναι περίπου ίδια και στα δύο φύλα και πως η διαφορά που εμφανίζεται στα ποσοστά έγκειται στο γεγονός ότι τα κορίτσια εμφανίζουν λιγότερα στοιχεία υπερκινητικού τύπου, ενώ φαίνονται πως διαχειρίζονται καλύτερα τα συμπτώματα της διαταραχής με αποτέλεσμα είτε να υποκρύπτεται, είτε να διαγιγνώσκεται σε μεγαλύτερη ηλικία.
Η τηλεκπαίδευση και η εικονική μάθηση που μπήκε ξαφνικά στη ζωή μας τον τελευταίο χρόνο αποτελεί μία πρόκληση για όλους τους μαθητές και ιδιαίτερα για τα παιδιά με ΔΕΠ-Υ. Οι μαθητές καλούνται να αντιμετωπίσουν μία νέα πραγματικότητα μακριά από το σχολικό περιβάλλον και τους φίλους τους, από την καθημερινή επαφή με τους δασκάλους και τους καθηγητές τους χωρίς την ηρεμία που προσδίδουν όλες οι μικρές «σχολικές τελετουργίες». Είναι γεγονός ότι τα παιδιά με ΔΕΠ-Υ δυσκολεύονται στο να παρακολουθήσουν τα μαθήματα εντός της σχολικής τάξης και η ίδια δυσκολία φαίνεται να παρατηρείται και στα δεδομένα της τηλεκπαίδευσης. Σε αυτήν, επομένως, τη νέα πραγματικότητα οι γονείς καλούνται να βοηθήσουν τα παιδιά τους να ανταπεξέλθουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο στη νέα μορφή εκπαίδευσης.
Δημιουργία ενός καθημερινού προγράμματος:
Για τα παιδιά είναι ιδιαίτερα σημαντικό να λειτουργούν σε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο και να γνωρίζουν ποιες είναι οι δραστηριότητές τους εντός της ημέρας. Λόγω του κορωνοϊού και της μη λειτουργίας των σχολείων και των εξωσχολικών δραστηριοτήτων, το καθημερινό πρόγραμμα των μαθητών έχει διαταραχθεί και επομένως καλούνται οι γονείς ή οι φροντιστές να διαμορφώσουν ένα νέο πρόγραμμα (ώρα φαγητού, παιχνιδιού, ύπνου, μαθημάτων και μελέτης) για όσο διάστημα διαρκεί η αποχή από την οργανωμένη εκπαιδευτική διαδικασία του σχολείου. Η βεβαιότητα της καθημερινής ρουτίνας και της προβλεψιμότητας λειτουργεί καθησυχαστικά όχι μόνο για τα παιδιά αλλά και για τους ενήλικες και μειώνει σημαντικά το άγχος και την ανησυχία της αβεβαιότητας.
Οργανωμένος χώρος εργασίας:
Είναι ιδιαίτερα σημαντικό για όλα τα παιδιά και ιδιαίτερα για τα παιδιά με ΔΕΠ-Υ να λειτουργούν σε έναν καλά οργανωμένο χώρο με όσο το δυνατόν λιγότερα διασπαστικά στοιχεία. Επομένως, επιλέγουμε έναν ήσυχο χώρο στο σπίτι παρέχοντας στο παιδί όλα τα απαραίτητα τεχνολογικά μέσα (υπολογιστής, tablet, μικρόφωνο, κάμερα) ώστε να μην απαιτούνται συνεχείς διακοπές. Επιπροσθέτως, κρίνεται αναγκαίο να υπάρχει σε εμφανές σημείο το καθημερινό ωρολόγιο σχολικό πρόγραμμα του μαθητή ώστε να γνωρίζει το μάθημα της κάθε ώρας. Ιδιαίτερα βοηθητική θα ήταν και η δημιουργία ενός φακέλου στην επιφάνεια εργασίας του υπολογιστή που θα εμπεριέχει τις διαδικτυακές διευθύνσεις όλων των δασκάλων του μαθητή για να είναι σε θέση να μπορεί και μόνος του να «εισέρχεται» σε κάθε εκπαιδευτική τάξη.
Διαχείριση του χρόνου τηλεόρασης και παιχνιδιών μέσω κινητών ή υπολογιστών:
Εξαιτίας της υποχρεωτικής καθημερινής παρακολούθησης των μαθημάτων μέσω διαδικτύου είναι σημαντικό να περιοριστεί ο χρόνος που διαθέτουν οι μαθητές στα ηλεκτρονικά μέσα. Επομένως, θα πρέπει να προγραμματίσετε ένα συγκεκριμένο ποσό ημερήσιου χρόνου που θα διαθέτει το παιδί μπροστά στην οθόνη του κινητού, του tablet ή του υπολογιστή. Στον ελεύθερο χρόνο των παιδιών είναι ωφέλιμο να υπάρχει άσκηση για εκτόνωση της ενέργειας τους είτε μέσα στο σπίτι με τη μορφή παιχνιδιού (κρυφτό, κυνηγητό, χορός), είτε έξω από το σπίτι με περπάτημα ή ποδηλασία.
Καθορισμός χρονικών περιόδων μελέτης:
Είναι σημαντικό να βοηθήσετε το παιδί να οργανωθεί χρονικά και να θέσετε από κοινού συγκεκριμένο πλάνο μελέτης και ολοκλήρωσης των σχολικών του εργασιών. Μπορείτε να χωρίσετε τις εργασίες ανάλογα με το χρονικό διάστημα συγκέντρωσης του παιδιού ξεκινώντας από τα πιο δύσκολα μαθήματα ενώ είναι απαραίτητα τα συχνά διαλείμματα. Προσφέρετε κίνητρα και δώστε έναυσμα στο παιδί για να ολοκληρώσει τις εργασίες του, όπως να παρακολουθήσετε μαζί μία ταινία ή να κάνετε κάποια κατασκευή ή να παίξετε κάποιο επιτραπέζιο παιχνίδι.
Αφουγκραστείτε τους φόβους και τις ανησυχίες των μαθητών:
Η κατάσταση που βιώνουμε είναι πρωτόγνωρη και δικαιολογημένα προκαλεί ανησυχία και φόβο. Τα παιδιά βρίσκονται στο σπίτι και βιώνουν μία συγκεκριμένη κατάσταση για λόγους που ενδεχομένως να μην μπορούν να κατανοήσουν πλήρως. Αισθάνονται λυπημένα, φοβισμένα, αγχωμένα και θυμωμένα αφού έχουν χάσει τις καθημερινές ρουτίνες τους, τους φίλους τους και τη συμμετοχή τους σε αθλήματα ή εξωσχολικές δραστηριότητες και εξόδους. Εξηγήστε στους μαθητές με απλό και κατανοητό τρόπο τι είναι ο κορωνοϊός και πώς πρέπει να προφυλασσόμαστε τηρώντας τα μέτρα ασφάλειας. Η άγνοια ή η απόκρυψη ενδέχεται να προκαλέσει μεγαλύτερο φόβο και άγχος στα παιδιά.
Σαν και εσάς, είναι εξίσου αγχωμένα αλλά δεν έχουν αναπτύξει ακόμη τις απαραίτητες εκτελεστικές δεξιότητες για να μπορέσουν να εκφράσουν τα συναισθήματά τους και να χρησιμοποιήσουν αποτελεσματικές στρατηγικές επίλυσης των προβλημάτων. Τα παιδιά αισθάνονται ανακουφισμένα, όταν εκφράζουν και μοιράζονται τα συναισθήματά τους σε ένα ασφαλές και προστατευμένο περιβάλλον ενώ είναι σημαντικό να τους προσφέρουμε μια προοπτική για το μέλλον, εξηγώντας τους ότι οι επιδημίες έχουν μια αρχή, μια μέση και ένα τέλος. Επίσης, θα ήταν ωφέλιμο να τους εξηγήσετε για ποιο λόγο ακολουθείται ο συγκεκριμένος τρόπος διδασκαλίας και ακόμη και αν εκφράζουν τη δυσαρέσκειά τους για την τηλεκπαίδευση θα πρέπει να τους τονίσετε τα θετικά σημεία της διαδικασίας – οπτική επαφή με τους συμμαθητές τους και το δάσκαλο, μάθηση καινούριων πληροφοριών, ελκυστικό και ενδιαφέρον μάθημα μέσω της χρήσης της οθόνης και των οπτικο-ακουστικών μέσων.
